Warsztaty: Bezpieczeństwo Technologiczne

Zajęcia prowadzone przez Rafała Matczaka na co dzień pracującego w branży informatycznej. Dzięki jego wiedzy oraz doświadczeniu mogliśmy porozmawiać o nowych technologiach, ich możliwościach dla seniorów i seniorek, potencjalnych zagrożeniach oraz bezpieczeństwie.

Ponieważ projekt “Senior w rozwoju, czyli przygotowanie do starości”, to nie tylko przygotowanie osób starszych do późnego wieku, ale także obcowanie ze współczesnością. Na warsztatach pt. “Bezpieczeństwo technologiczne” pokazujemy, uczymy i wdrażamy w nowe technologie oraz zagrożenia z nimi związanymi.

Bezpieczeństwo w sieci oraz podczas korzystania z różnych urządzeń, jak smartfony czy komputery, jest coraz bardziej istotne. Ważna jest świadomość zagrożeń, ale także umiejętność reagowania na nie. I tego staramy uczyć się naszych uczestników i uczestniczki💪

Warsztaty: Trening umysłu

Grupa uczestniczek z Wróblina (dzielnicy Opola), wzięły udział w zajęciach pt. “Trening umysłu”. Ćwiczenia te skupiają się na rozwijaniu funkcji poznawczych takich jak: pamięć, myślenie, wyobraźnia. 

Funkcje poznawcze to podstawowe funkcje służące do poznawania rzeczywistości. Dzięki nim przyswajamy wiedzę, orientujemy się w otoczeniu, przetwarzamy informacje i reagujemy w określony sposób. Dbałość o te funkcje jest niezwykle ważna, tym bardziej w późniejszym wieku, kiedy z biegiem lat nasze umiejętności poznawcze wymagają większej troski.

Na tych zajęciach seniorki miały możliwość potrenować samodzielnie oraz w grupach. Podczas warsztatów bawiły się grami umysłowymi i rozruszały swoje głowy dzięki logicznym zadaniom. 

Projekt “Senior w rozwoju, czyli przygotowanie do starości” stawia nie tylko na przygotowanie na późny wiek czy promowanie pozytywnego wizerunku starości, ale także daje seniorom i seniorkom pole do rozwoju. Warsztaty treningowe uczą, często poprzez zabawę oraz wzmacniają najważniejsze cechy uczestników i uczestniczek.

„Projekt dofinansowany ze środków rządowego programu wieloletniego na rzecz Osób Starszych „Aktywni+” na lata 2021–2025”

Klasyfikacja potrzeb osób starszych

Potrzeby osób starszych, tak jak i potrzeby osób młodych i w każdym wieku, są bardzo indywidualne. Wszystko zależy od naszego charakteru, doświadczenia życiowego, stanu materialnego czy duchowego, emocjonalnego. Amerykański gerontolog Clark Tibbitts podjął się klasyfikacji tych potrzeb w 10 punktach.

Clark Tibbitts żyjący w latach 1903-1985, jako jeden z pierwszych zwrócił uwagę na temat starzenia się oraz pomagał tworzyć programy dla osób starszych w Stanach Zjednoczonych. Opisywany był mianem “architekta w dziedzinie edukacji gerontologicznej”. 

10 potrzeb seniorów według badacza:

  1. Potrzeba wykonywania społecznie użytecznych działań
  2. Potrzeba uznania za część społeczeństwa,, społeczności i grupy oraz odgrywania w nich określonej roli
  3. Potrzeba wypełnienia nadmiaru czasu wolnego w sposób satysfakcjonujący
  4. Potrzeba utrzymywania normalnych stosunków towarzyskich
  5. Potrzeba uznania jako jednostki
  6. Potrzeba auto ekspresji i stwarzania ku temu okazji
  7. Potrzeba odpowiedniej stymulacji psychicznej i umysłowej
  8. Potrzeba ochrony zdrowia i dostępu do opieki zdrowotnej
  9. Potrzeba odpowiednio ustalonego trybu życia i utrzymywania stosunków z rodziną
  10. Potrzeba duchowej satysfakcji

My, patrząc na lata naszej pracy z seniorami i seniorkami, bardzo różnymi osobowościami, zgadzamy się z tymi punktami – Tibbitts ujął w nich, na podstawie swoich badań, prawdopodobnie najważniejsze potrzeby osób starszych. 

Źródło: Wikipedia

Czy technologia wpływa na starość i czy starość wpływa na technologię?

Tak!  Wzajemne wpływy starości oraz technologii widoczne są na co dzień. Przyjrzyjmy się pierwszej sytuacji – oddziaływania nowości technicznych na osoby starsze.

Przede wszystkim postęp technologiczny porusza się bardzo szybko. Na rynku co chwilę pojawiają się nowości (nowe rozwiązania, technika, skomplikowane urządzenia). Osoby, które urodziły się w okresie istnienia tych sprzętów i technologii, obcują z nimi od początku. Seniorzy i seniorki natomiast uczą się ich wraz z ich powstawaniem. A to nie zawsze jest łatwe. Większość z nas zdaje sobie sprawę ze złożoności urządzeń, które powstają – na pewno każdy z nas nie zna nawet wszystkich funkcji swojego smartfona! Tym większą trudność sprawiać to może osobom starszym. I tu zaznaczmy, że nie wszystkim! Znamy wielu seniorów i seniorek, którzy śmigają po dotykowym ekranie lepiej niż my 🙂

Jednak wciąż wiele osób starszych ma trudności z korzystaniem z takich urządzeń. I tutaj właśnie pojawia się wpływ starości na technologię. Aktualnie większość, być może wszyscy producenci sprzętów elektronicznych, smartfonów, laptopów czy telewizorów, wdrażają rozwiązania skierowane do osób starszych. Przede wszystkim zauważyć można telefony z dużym ekranem oraz dużymi przyciskami – posiadają one podstawowe funkcje, bez zbędnych dodatków i ułatwiają korzystanie. W smartfonach dotykowych powstało wiele pozycji umożliwiających komfortowe użytkowanie – powiększanie tekstu i ikon, intuicyjny układ interfejsu, szybkie wybieranie kontaktów, łatwość blokowania i odblokowywania telefonu czy duży i czytelny ekran.

Podobne funkcje, na przykład powiększania tekstu i ekranu znajdziemy w komputerach oraz laptopach. Dodatkowo dużo treści w Internecie, w tym tekst, materiały zdjęciowe i video, tworzone są z myślą o seniorach – korzysta się z napisów wyświetlanych na filmie a grafiki powstają z odpowiednią wielkością liter i obrazków.

Oprócz samych funkcji istnieje wiele urządzeń ułatwiających codzienne życie – opaski na rękę sprawdzające ciśnienie i puls, na których dodatkowo można ustawić przypomnienia, na przykład o lekach. Takie bransoletki sczytują ilość zrobionych dziennie kroków, co może pomóc w utrzymaniu odpowiedniej ilości ruchu. Nowe technologie (sprzęty) służą także w obrębie fizjoterapii i ćwiczeń.

Sposób, w jaki działa rynek technologiczny, pokazuje, jak ważne jest wsparcie osób starszych. Wszystkie rozwiązania techniczne skierowane do tej grupy społecznej mają na celu pomoc i upraszczanie codzienności. To skłania nas do wniosku, że w XXI wieku starość można promować na wiele sposobów, a wsparcie seniorek i seniorek jest ogromnie ważne!

Bogate doświadczenie starości

Często zapominamy o wszystkich zaletach starości, skupiając się na powszechnych we współczesnym społeczeństwie negatywach. Najwyższa pora to zmienić.

“Wiek to tylko liczba”? A może “aż” liczba? Seniorzy i seniorki to zbiory historii, tradycji, doświadczenia i wiedzy – nie należy o tym zapominać. Warto spojrzeć na starość także z innego — ewolucyjnego znaczenia. Zadaniem osób starszych bowiem od zawsze było przekazanie wiedzy, zwyczajów, stylu i wzorów życia czy kultury, jako element przetrwania i utrzymania ciągłości historii oraz tradycji. Wiedzę o przeszłości posiadamy tylko i wyłącznie dzięki babciom i dziadkom – to nieoceniona zaleta osób starszych, które codziennie przekazują nam cenne, rodzinne i społeczne wartości. 

Od pokoleń seniorzy i seniorki wychowują i kształtują młodzież, dzieci i młodych dorosłych, ucząc postaw moralnych, kulturowych i regionalnych.  Oprócz utrzymania pewnych tradycji i kontynuowania obyczajów pamiętajmy, że wiedza naszych babć i dziadków jest poparta wieloletnim doświadczeniem życiowym, czy nawet zawodowym. Seniorzy i seniorki to skarbnice wiedzy! 

Czerpmy tę wiedzę właśnie od nich i nie zapominajmy o ich ogromnym doświadczeniu

Starość a kreatywność

Jak to jest z tą kreatywnością? Trzeba się z nią urodzić? Są ludzie kreatywni i mniej? Nie koniecznie!

Kreatywność jest cechą, z którą faktycznie wszyscy się rodzimy. Przeważnie jednak nie jest z nami zawsze i jest dosyć wymagająca. Trzeba o nią dbać, trenować i odświeżać. Podobnie jest z pamięcią. Kreatywność, czyli twórcza postawa, to dokładnie „proces umysłowy pociągający za sobą powstawanie nowych idei, koncepcji lub nowych skojarzeń, powiązań z istniejącymi już ideami i koncepcjami. Myślenie kreatywne to myślenie prowadzące do uzyskania oryginalnych i stosownych rozwiązań” *.

Z wiekiem o tę kreatywność należy dbać jeszcze bardziej. Definiuje ona w pewnym stopniu naszą codzienność i podejście do różnych spraw. Dodatkowo wspiera procesy myślowe oraz funkcje poznawcze, czyli podstawowe funkcje służące do przyswajania wiedzy i poznawania rzeczywistości. Tylko jak o nią dbać?

Warto raz dziennie lub raz na kilka dni wykonać ćwiczenie na twórcze myślenie. Bardzo dobrym doradcą jest w tej sprawie Internet, w którym znaleźć można masę przykładów. Najpopularniejszymi zadaniami są: wymyślanie nowego przeznaczenia dla powszechnie znanych i używanych przedmiotów, np. inne zastosowanie spinki do włosów; wymyślanie pytań “bez sensu” i szukanie sensownych odpowiedzi czy tworzenie historii-opowiadań ze zlepek losowych słów. Inne przykładowe ćwiczenia znaleźć można tutaj → https://girlboss.in/cwiczenia-na-pobudzenie-kreatywnosci/ lub tutaj → https://www.socialcube.pl/design-thinking-kilka-cwiczen-ktore-rozbudza-twoja-kreatywnosc/

Zachęcamy do ćwiczenia swojej kreatywności i namawiania do tego innych.

*Źródło: Wikipedia

Pogodzić się ze starością, czyli po co powstał projekt

Projekt “Senior w rozwoju, czyli przygotowanie do starości” to nie tylko seria spotkań, zajęć rozwojowych, integracja i działania na rzecz społeczności lokalnej. Opolscy seniorzy i seniorki poznają siebie samych i zobaczą piękno swojego wieku.

Problem wykluczenia społecznego osób starszych nie jest nowy – jednak wciąż występuje. Stereotypizacja starości powoduje, że sami seniorzy często utożsamiają się z ogólną, złą opinią na ich temat. Pogodzenie się ze starością to zatem nie tylko zrozumienie procesów zachodzących w ciele i umyśle z wiekiem, ale także przyjęcie tego jako nową drogę, kolejny ciekawy etap oraz szansę na rozwój w wielu dziedzinach. Budowanie swojej tożsamości można zacząć zawsze – a my w tym pomożemy.

Uczestnicy i uczestniczki rozwiną umiejętności takie jak wiedza, postawa, kompetencje społeczne oraz spróbują swoich sił w tworzeniu i realizacji własnych projektów. Oprócz wiedzy teoretycznej, którą zyskają w trakcie poszczególnych warsztatów, spotykać się będą na zajęciach praktycznych, manualnych oraz projektowych. Czas spędzony razem będzie drogą przygotowującą do starości i jej zaakceptowania.

Tematy tabu w starości i ich wpływ na seniorów

Tematy, których z reguły nie porusza się na głos, znajdziemy w każdej dziedzinie życia. Wiek oraz jego cechy również zaliczają się do rozmów społecznie unikanych. W przypadku osób starszych nie sam wiek, a wiążące się z nim okoliczności, są tematami zazwyczaj przemilczanymi.

Zdrowie, samotność, aktywność fizyczna, umysłowa, towarzyska, potrzeby, samopoczucie – ciężko o tym mówić. Niestety unikając tematów ważnych, pogłębiamy wykluczenie społeczne seniorów i seniorek. Należy mówić o problemach społecznie ważnych i przełamywać tabu. Osobom starszym da to poczucie wspólnoty, bezpieczeństwa i zrozumienia, a młodym pozwoli zrozumieć starość.

Warto pamiętać, że starsze pokolenia wnoszą do życia codziennego nieocenione wartości – doświadczenie, wiedzę, historię, wiele radości, rady i wieloletnie tradycje. I o to należy dbać. Jednak aby pielęgnować te drogocenne wartości, trzeba zatroszczyć się przede wszystkim o zdrowie psychiczne seniorów – pierwszym krokiem mogą być rozmowy bez tabu. Warto się starać – dla nich i dla przyszłych pokoleń.